Rośliny odgrywają ważną rolę w akwarystyce. Gdy przygotowaliśmy wymarzony zbiornik, podłoże, dobraliśmy filtry, grzałki i oświetlenie, wlaliśmy wodę, zostało jedynie nasadzenie roślin i wpuszczenie rybek. Dobór gatunków roślin, tak by były odpowiednie dla mieszkańców akwarium, nie jest wcale łatwym zadaniem. Poniżej przedstawiamy wodną florę dającą schronienie rybkom i stanowiącą ozdobę akwarium, z którymi jednak poradzą sobie nawet początkujący.
Rośliny odpowiedzialne są za utrzymanie równowagi biologicznej w akwarium, produkują tlen i pochłaniają szkodliwy dla ryb dwutlenek węgla. Absorbują azotany i fosforany, które są produktami rozkładu pokarmu dla rybek, odchodów i innych obumarłych cząstek. Azotany i fosforany stymulują wzrost roślin, dlatego im jest ich więcej (np. duża ilość rybek w akwarium) tym szybciej mamy wodny busz. Dodatkowo pochłaniają szkodliwe dla zwierząt wodnych metale ciężkie i stwarzają bezstresowe warunki życia rybek. Dzięki nimi zwierzęta mają rozliczne miejsce do ucieczki lub schowania się przed potencjalnym niebezpieczeństwem. Rośliny także hamują rozrost glonów w wodnym ekosystemie.
Praktykujący hobbyści zazwyczaj narzekają na ceny roślinek, jednak można dobrać je tak by cieszyły ludzkie oko i zarazem nie było potrzeby wydać na nie fortuny
Należy podkreślić, że do prawidłowego funkcjonowania organizmów zielonych potrzebne jest światło, to dzięki niemu zachodzi proces fotosyntezy, czyli samożywność roślin. Dlatego trzeba zadbać o odpowiednie oświetlenie zbiornika i pamiętać, że w nocy proces natleniania zbiornika przez rośliny nie będzie zachodził. Za to rybki będą produkowały dwutlenek węgla, który już od pierwszych promieni światła dziennego, będzie pochłaniany przez rośliny.
Przed dokonaniem zakupu powinniśmy dokładnie przemyśleć, które rośliny dopasowane są do potrzeb rybek, ile mamy miejsca na wodną gęstwinę, czy jesteśmy w stanie zapewnić odpowiednie warunki florze oraz czy będziemy stosowali system nawożenia. Podczas wstępnej akceptacji gatunków od razu powinniśmy planować ich rozmieszczenie. W tyle akwarium powinny być najwyższe rośliny, na środku średnie a na pierwszym planie te najniższe.
Ważnym parametrem jest wysokość do której mogą wyrosnąć, liście wystające ponad wodę obumierają, a po dłuższym czasie może to spotkać cały roślinny organizm. Zwróćmy uwagę też na to czy roślinki mogą być sadzone w grupach, czy raczej pojedynczo. A także optymalny dla flory zakres temperatur w którym czują się najlepiej. Dostosujmy zielony ekosystem do używanego lub planowanego podłoża, tak by rośliny mogą się ukorzenić.
Po zaplanowaniu flory w akwarium, czas na zakupy. Roślinki, które wybieramy w sklepie powinny być dobrej kondycji, nie kupujemy uszkodzonych lub chorych sztuk np., żółtawych, mocno brązowych, plamistych, ze skarlałymi liśćmi czy łodygami. Na początku najlepiej kupić kilka sztuk, a z czasem nabyć ich większą ilość, ponieważ może okazać się, że zaplanowaliśmy za dużo gatunków lub nie radzimy sobie z ich uprawą.
Najlepiej gdy roślinki będą już ukorzenione i rosnące wcześniej na podłożu, szybciej i lepiej przyjmą się w naszym akwarium. Sadzonki umieszczamy w podłożu tak, żeby całe korzonki były zakryte, a roślina trzymała się w pionie. Uważamy przy tym, żeby jej nie połamać lub uszkodzić.
Polecane rośliny dla początkujących to:
Nurzaniec (Vallisneria)
Rośliny te (po lewej na zdjęciu) maja szeroki zakres temperaturowy w którym dobrze się rozwijają (18-28 stopni Celsjusza), nie mają określonych wymagań odczynu wody, jednak przy bardzo miękkiej mają zahamowany wzrost. Powinno się je sadzić na podłożu ze żwiru i odrobiny gliny. W optymalnych warunkach 20-24 stopnie rośnie bujnie i szybko się namnaża poprzez kłącza. Nurzańca sadzimy w grupach, na tyle akwarium lub z boku, ponieważ dorasta do 30-50 cm. Liście wyglądają jak piękne zielone wstążki, Jest rośliną dwupienną, ale głównie rozmnaża się wegetatywnie. Polecany jest do wysokich akwariów, ponieważ w niskich szybko przyrasta, a liście falują u szczytu zbiornika zasłaniając innym roślinom światło. Do płytkich zbiorniczków polecany jest nurzaniec śrubowy, krótkoliściowy a do głębokich odmianę amerykańską, której liście mogą osiągnąć ponad 1 metr długości.
Żabienica (Echinodorus)
Do żabienic należy wiele gatunków roślin, większość z nich bardzo dobrze rozwija się w akwarium. Rosną na podłożu żwirowo-gliniastym, a optymalna temperatura do ich wzrostu to około 23 stopni Celsjusza. Wymagają mocnego lub średniego naświetlania i odczynu wody powyżej 7,2. Rozetowo wyrastające z grubego kłącza, lancetowate liście są najefektywniejszą ozdobą małych i średnich akwariów. Żabienicę np. amazońską (Echinodorus amazonicus) sadzimy na środku akwarium, żeby miała najlepszy dostęp do światła, powinna być zasadzona pojedynczo, nie w grupach, ponieważ bardzo szybko namnaża się wegetatywnie poprzez kłącza, tworząc nowe sadzonki. W niektórych przypadkach może dojść do wykształcenia pofalowanych liści nadwodnych, które należy przyciąć, by nie zasłaniały światła innym roślinom. Pojedyncza sadzonka może rozrosnąć się nawet do 40 cm w szerz i 30 cm w górę.
Wgłębka Pływająca (łac. Riccia Fluitans)
Roślina nie jest ukorzeniona i pływa swobodnie przy powierzchni wody lub w toni. Tworzy tzw. plechę, czyli nie posiada łodyg, jej pędy są silnie rozgałęzione i splątane między sobą. Można ją przytwierdzić do elementu ozdobnego akwarium np. korzenia, tworząc schronienie dla rybek. Wgłębka jest intensywnie zielona, w dobrych warunkach namnaża się bardzo szybko. Do życia potrzebuje wody powyżej 21 stopni Celsjusza, o neutralnym lub lekko zasadowym pH (około 7). Szybko dostosowuje się do nowych warunków, dlatego jest tak łatwa w uprawie. Stanowi schronienie dla rybek, niektóre z nich składają w niej ikrę (karpieńcowate) lub rodzą młode (piękniczkowate). Należy uważać by pływająca przy powierzchni wgłębka nie rozrosła się zbyto i nie przysłaniała dostępu do światła i tlenu roślinom i rybkom.
Powyższe rośliny dostosowane są do wody o odczynie neutralnym lub lekko zasadowym, rośliny ukorzenione sadzimy w żwirze ze średnią ilością gliny. Temperaturę w akwarium powinniśmy utrzymywać oscylując wokół 22 stopni Celsjusza, jeżeli pokój w którym stoi akwarium jest ciepły (temp. 23 stopnie) niepotrzebne jest specjalne dogrzewanie cieczy w akwarium. Jeżeli jest chłodniej należy do zestawu dokupić grzałkę, która pozwoli na utrzymanie stałej temperatury w ekosystemie wodnym. Wszystkie rośliny potrzebują dużej ilości światła, więc trzeba sprawdzić, czy naświetlająca lampka dostarczy im odpowiednią ilość. Zaprezentowane roślinki są łatwe w uprawie, gdy przyjmą się na stałe i bujnie się rozrosną możemy dobrać inne bardziej wymagające towarzystwo, uzupełniając wolne przestrzenie w akwarium.
