Każdy rodzic na pewnym etapie rozwoju dziecka jest proszony przez nie o zakup zwierzaka. Niektóre pociechy marzą o króliczku, kocie, chomiku czy psie, inne o kolorowych papużkach albo śpiewających kanarkach. Wychowanie dziecka wraz ze zwierzęciem przynosi wiele korzyści. Uczy wrażliwości i szacunku do żywych istot, pozwala na szybszy rozwój niemowląt (udowodniono, że dzieci przebywające ze zwierzętami szybciej zaczynają chodzić i mówić w porównaniu do swoich rówieśników izolowanych od zwierząt), wykształca poczucie odpowiedzialności.

Przemyślane nabycie czworonożnego domownika, pozwoli na harmonijny rozwój nie tylko pociechy, ale także zintegruje rodzinę. W jakim wieku powinno się kupić czworonoga dziecku? Jak nauczyć latorośl opieki i odpowiedzialności za zwierzę? Kiedy pomagać przy wychowaniu i jaki gatunek wybrać? Te pytania zawsze dręczą rodziców, którzy decydują się na zakup zwierzęcia dla dziecka. Oto nasze sugestie w powyższych kwestiach.

W jakim wieku możemy kupić dziecku zwierzę

Dziecko uczy się empatii i odpowiedzialności już od najmłodszych lat. Pragnienie posiadania zwierzęcego przyjaciela rodzi się u dzieci w wieku wczesnoszkolnym czyli od 5 do 8 roku życia. Jest to związane z silnym rozwojem odpowiedzialności w tym wieku. Pierwsze dni nauki w szkole uczą systematyczności, konsekwencji, samodyscypliny dla niektórych dzieci są też sporym obciążeniem psychicznym, pragnienie posiadania przyjaciela, który nie krytykuje i nie przekaże nikomu dziecięcych tajemnic, jest wtedy wzmożone. Jeżeli nasza pociecha w wieku przedszkolnym lub szkolnym domaga się o czworonoga (najczęściej jest to pies) i jest uczona odpowiedzialności od pierwszych miesięcy po urodzeniu z powodzeniem możemy zgodzić się na przygarnięcie nowego domownika. Dolną granicą wieku dziecka, które będzie mogło przejąć część obowiązków i odpowiedzialność za psa jest wiek 5-6 lat.

Nauka odpowiedzialności

Jeżeli uważamy, że nasze dziecko nie jest gotowe na opiekę nad zwierzaczkiem, jednak córka lub syn bardzo pragnie mieć czworonożnego przyjaciela możemy zaproponować dziecku naukę odpowiedzialności. Kupujemy roślinę doniczkową, stawiamy na parapecie w pokoju dziecka i instruujemy pociechę jak ma się opiekować kwiatkiem. Tłumaczymy kiedy i jak podlewać, jak sprawdzać czego roślina potrzebuje do życia. Jeżeli przez określony odcinek czasu (przynajmniej 3 miesiące) dziecko jest zaabsorbowane opieką, pamięta o swoich obowiązkach a roślinka rozwija się i utrzymuje przy życiu, wówczas możemy wziąć pod uwagę kupno zwierzaka.

Ważne jest żeby wytłumaczyć dziecku dlaczego nie chcemy kupić mu pupila i dlaczego powierzyliśmy mu opiekę nad roślinką. Dziecko przy okazji nauczy się konsekwencji, jeżeli roślina się zasuszy lub zgnije porównujemy ją do zwierzęcia i przedstawiamy ciąg przyczynowo skutkowy, dlaczego tak się stało i gdzie zostały popełnione błędy. Ważne jest byśmy sami nie opiekowali się po kryjomu rośliną, możemy jedynie wspierać dziecko np. przypominając mu o podlaniu kwiatka itp.

Nauka obowiązku

Dziecko przekonuje rodziców o nabyciu zwierzaka z różnych powodów, zawsze obiecując przy tym, że będzie się nim opiekowało. Warto zapytać malucha, dlaczego chce posiadać zwierzę, czasami dzieci czują się samotne i niezrozumiane, więc zamiast socjalizować się z rówieśnikami uciekają w świat zwierząt. Innym powodem może być zazdrość, dzieci w klasie przechwalają się swoimi pupilami i to w naszej latorośli wzbudza chęć posiadania zwierzęcia.

Aby opieka nad zwierzęciem nie przerosła naszych pociech, powinniśmy najpierw przedstawić dziecku jak opiekować się zwierzakiem. Należy dokładnie powiedzieć za co dziecko będzie odpowiedzialne, ile czasu dziennie zajmie mu opieka nad pupilem, wytłumaczyć, że posiadanie zwierzaka to nie tylko głaskanie, przytulanie i zabawa ale także odpowiednie karmienie, wychodzenie na spacery, pielęgnacja i co najważniejsze sprzątanie! Uczymy empatii, tłumaczymy, że zwierzę podobnie jak człowiek potrzebuje swojego miejsca do odpoczynku, jest głodne tak jak człowiek, czuje ból, tęsknotę i niepokój.

Dziecko musi przemyśleć z czym wiąże się odpowiedzialność za pupila, dlatego decyzji o posiadaniu zwierzaka nie podejmujemy pochopnie.

Czworonoga kupujemy dziecku odpowiedzialnemu, zwierzę nie może być testem na odpowiedzialność czy narzędziem nauki roztropności. Każdy rodzic musi zdawać sobie sprawę, że ośmiolatek nie będzie w stanie sam wyprowadzać dużego psa na spacer, czy wstawać o 5 rano by z nim wyjść, podobnie jak nie będzie umiał dokładnie sprzątnąć dużego akwarium. Jeżeli podjęliśmy decyzję o zakupie bardziej wymagającego zwierzęcia część (zazwyczaj spora) obowiązków przypadnie nam w udziale.

Wybór gatunku zwierzaka

Najtrudniejsze dla rodziców jest podjęcie decyzji czy kupić dziecku zwierzaka czy lepiej się wstrzymać. Powinniśmy się zastanowić, czy my jako dorośli jesteśmy w stanie zapewnić dobry byt przyszłemu domownikowi, czy nasza sytuacja materialna i mieszkaniowa na to pozwala. Utrzymanie chomiczka nie jest dużym kosztem, jednak zapewnienie dobrego życia dużemu psu jest już większym wysiłkiem, także finansowym.

Decydując się na gatunek powinniśmy wziąć pod uwagę tryb życia całej rodziny oraz planowanego zwierzęcia. Jeżeli nie mamy na nic czasu rano, pies nie jest dobrym rozwiązaniem (psiaki muszą zawsze rano wyjść, chociaż na krótki spacer), natomiast jeżeli często podróżujemy zwierzęta futerkowe (fretki, szynszyle i inne myszowate) i ptaki będą w ciągłym stresie ze względu na częste zmiany otoczenia. Kupno zwierząt nocnych i egzotycznych także nie jest dobrym wyborem dla dziecka. Sprzątanie dużych klatek i akwariów może przerosnąć nasze pociechy, co doprowadzi do zniechęcenia, a opieka nad pupilem stanie się przykrym obowiązkiem. Każde zwierzę musi mieć swoją przestrzeń życiową, jeżeli mieszkamy w ciasnym mieszkaniu najlepszym rozwiązaniem będzie nabycie chomiczka, kota lub małego psiaka.

Pomoc przy opiece i wychowaniu zwierzaka

Nawet jeżeli nasze dziecko świetnie radzi sobie ze sprzątaniem po zwierzaku, wychodzeniem z nim na spacer i zabawą, są pewne sytuacje kiedy dorośli muszą pomóc dziecku. Błędem jest powierzanie dziecku całkowitej kontroli i odpowiedzialności nad zwierzęciem. Rodzice powinni pomóc dziecku przede wszystkim w nauce i treningu zwierzaka np. psa czy kota. By wychować dobrego przyjaciela rodziny należy angażować wszystkich członków w szkolenie czworonoga.

Jeżeli widzimy, że dziecko przerasta opieka nad zwierzakiem, pomagamy mu dyskretnie, błędem jest wyręczanie dziecka we wszystkich obowiązkach np. ustalamy, że od poniedziałku do piątku rano z psiakiem wychodzą dorośli, ale w weekendy cały obowiązek spacerowania z pupilem spada na dziecko.

Na początku posiadania zwierzaka postarajmy się wszystkie czynności związane z opieką zwierzęcia wykonywać angażując całą rodzinę. Z upływem czasu, dorośli coraz bardziej dają pole do popisu dziecku w tym względzie. W ten sposób przyzwyczajamy pociechę do odpowiedzialności jednak nie spada ona nagle w pełni na nieprzygotowane dziecko.

Nie wyręczamy dziecka w obowiązkach, jeżeli jest znudzone zwierzęciem. Tłumaczymy dziecku najlepiej na jego własnym przykładzie, jakie są konsekwencje braku opieki nad zwierzakiem. Zawsze kontrolujemy relacje zwierzę-dziecko, uważamy zarówno na pociechę jak i futrzaka.

Kiedy nie kupować zwierzęcia dziecku

Nie możemy zgodzić się na zwierzątko jeżeli nasze dziecko przejawia agresję wobec innych istot żywych, zdarzało mu się znęcanie zarówno nad naturą jak i ludźmi. Decydując się na tak nieodpowiedzialny krok możemy dopuścić do tragedii nie tylko naszego dziecka (pogryzienia itp.) ale przede wszystkim zwierzęcia.

Nie kupujemy zwierzaka jeżeli nie jesteśmy w stanie zapewnić mu odpowiednich warunków do godnego i dobrego życia.

Nie kupujemy zwierzęcia na próbę, albo decydujemy się na to, że przyjmując pod dach zwierzątko opiekujemy się nim do końca jego dni, albo nie bierzemy go wcale. Tłumaczymy dziecku, że futrzak to nie zabawka, która po paru dniach można rzucić w kąt zapominając o niej. Ostrzegamy, że przygarnięcie psa to obowiązek na długie lata.

Nie kupujemy czworonoga dzieciom, które nie są, nie chcą być odpowiedzialne lub szybko się nudzą, jako narzędzia do nauki tych cech. W ten sposób cała odpowiedzialność i opieka spadnie na nas, a dzieci poprzez nierozwagę mogą przysporzyć czworonogowi cierpień.

Zanim zdecydujemy się na zakup zwierzęcia powinniśmy postarać sie o wizytę u kogoś, kto już posiada danego zwierzaka – może być to nasz znajomy albo przyjazny hodowca. W ten sposób możemy zaobserwować czy dziecko nie przejawia reakcji alergicznej na dany gatunek (lub konkretnego jego przedstawciela) oraz dowiedzieć się czy jemu i innym domownikom nie przeszkadza charakterstyczna woń danego gatunku – to niezwykle ważne, jeśli pupil ma być zwierzęciem domowym stale przebywającym na ograniczonej przestrzeni, zwłaszcza w pokoiku dziecka.

Zwierzątka, którymi opiekują się dzieci stają się ich przyjaciółmi. Dzięki czworonogom pierwszoklasiści chętniej sięgają po książki (czytają bajki zwierzakowi który ich nie poprawia i nie poucza), nastolatki mają mniej problemów emocjonalnych (zawsze można wygadać się psiakowi, który nie przekaże tajemnic dalej), częściej przebywają na powietrzu i uprawiają sporty (bieganie z psem, frisbee), zwierzęta pozwalają na szybsze zawarcie znajomości i mniejsze poczucie niepewności, są wsparciem i wyciszeniem dla aktywnych dzieci. Wspierają poprawny rozwój i odporność dziecka na choroby.

Oprócz zalet istnieją również wady posiadania czworonoga, chociażby alergie, czy niepewność charakteru zwierzęcia, dlatego zawsze wychowywanie i opieka nad zwierzakiem powinna odbywać się pod czujnym okiem dorosłych.