Rozpoczęcie hodowli psów rasowych to nie tylko przygotowanie się pod względem prawnym (np. uzyskanie pozwoleń w wypadku ras uznawanych za niebezpieczne) i teoretycznym, ale także zdobycie wiedzy praktycznej i poświęceniu się hobby. Mówimy tutaj o hobby, ponieważ by zapewnić odpowiednie warunki do rozwoju i rozmnażania psów potrzebne jest przede wszystkim serce i poświęcenie, a nie nastawienie się na zysk i przychody z ewentualnej sprzedaży szczeniaków. Pierwsze kroki w tej branży są niezwykle trudne i muszą być przemyślane. Poniżej pokazujemy drogę jaką musi przebyć każdy, podczas zakładania hodowli psów.

Wybór rasy

Na wybór rasy powinno składać się wiele czynników i kryteriów. Pierwszym i podstawowym powinna być możliwość zapewnienia hodowli odpowiednich warunków do dobrego i godnego życia. Na to kryterium składa się m.in. miejsce zamieszkania, rozmiar dostępnego terenu dla psów, czas jaki możemy im poświęcić, jaką opiekę możemy im zapewnić. Powinniśmy dowiedzieć się od okolicznych psiarzy o jakości pracy wykonywanej przez pobliskich lekarzy weterynarii. Drugim kryterium są koszty, zastanówmy się czy stać nas na utrzymanie zwierzęcia, zapoznajmy się z cenami odpowiednich karm, zabiegów pielęgnacyjnych i ewentualnego leczenia itp. W końcu wybierzmy kilka ras, które pasują do naszego stylu życia oraz powyższych kryteriów – wówczas możemy rozpocząć dokładne zapoznawanie sie z nimi.

Wzorzec rasy – teoria

Rozpoczynając przygodę z rasowymi psami, powinniśmy przede wszystkim zgłębić wiedze teoretyczną dotyczącą wybranej rasy. Zapoznajemy się z wymaganiami, które bezwzględnie musimy spełnić mając pod opieką psa danej rasy. Jakiej opieki zdrowotnej wymagają, pielęgnacji, szkolenia i wychowania. Szczególnie ważnym krokiem jest zapoznanie się z wzorcem rasy, w tym cechami charakteru dominującymi u danych typów psów, ich użytecznością i historią rasy, która wpływała na kształtowanie u konkretnych psów odpowiednich predyspozycji związanych z ich przeznaczeniem.

Wzorzec rasy – praktyka

Fachowa literatura, blogi i fora internetowe to nie wszystko! Powinniśmy także kilkukrotnie uczestniczyć w wystawach psów, dzięki temu będziemy mogli poznać innych hodowców, zapytać o rady oraz wybrać naszą hodowlaną pulę genów, czyli miejsce skąd będzie pochodził nasz pierwszy szczeniak. Również na wystawach możemy dowiedzieć się najwięcej o standardzie wybranej rasy nie tylko od hodowców ale także od sędziów. Dzięki temu nabędziemy wiedzy praktycznej, jak wygląda ideał psa danej rasy, jak powinien się zachowywać, jaką mieć posturę itp. Spotkania z innymi pasjonatami pokażą jak trudną sztuką jest odpowiednia opieka nad zwierzętami. Pamiętaj, że wszyscy hodowcy dążą do otrzymania idealnych cech u swoich pupili, a co za tym idzie i całej rasy. Różnice w ocenach poszczególnych psów podczas wystaw pokazują jak trudna i żmudna jest to praca.

Wybór szczeniaka

Wybranie odpowiedniego szczeniaka jest niezwykle trudne. Czasami czeka się bardzo długo na perełkę, czyli psa o cechach najbardziej zbliżonych do ideału. Na wystawach i spotkaniach hodowców powinniśmy wytypować kilka hodowli, z których potencjalnie moglibyśmy kupić szczenię. Nie bójmy się zadawać nurtujących nas pytań, dobry hodowca powinien służyć radą, dzięki czemu jeszcze bardziej powiększyć możemy wiedzę na temat swojej przyszłej hodowli. Wybieraj zawsze zdrowe szczenięta, bez wad, zawsze dokładnie przestudiuj rodowód malca, gdy chcesz kupić sukę rozpłodową, weź pod uwagę możliwości jej pokrycia. Skontaktuj się z właścicielami samców i porównaj rodowód swojej suczki z nimi. W wypadku niezbyt popularnych ras okazać się może, że psa do krycia będzie trzeba szukać poza granicami państwa, a to dodatkowe koszty. Dokładnie sprawdź także metryczkę szczeniaka.

Formalności – rejestracja w organizacji kynologicznej

Najlepiej zarejestrować się w związku/klubie, który należy do FCI. Oddziały największej tego typu organizacji Związku Kynologicznego w Polsce znajdują się w największych miastach. Po zakupie szczeniaka, należy wraz z metryką psa zarejestrować się w celu wydania rodowodu. Czynność ta wiąże się z szeregiem opłat m.in. wpisowe do danego oddziału, koszt zakupu legitymacji członkowskiej, rejestracja psa w księgach, opłata za wyrobienie rodowodu krajowego (60zł), składka roczna- 70zł. Oczekiwanie na rodowód może potrwać do 3 miesięcy.

Wystawy- suka

By założyć hodowlę niezbędne jest posiadanie rodowodu oraz uprawnień hodowlanych. Żeby je uzyskać nasza suka powinna zdobyć przynajmniej 3 oceny doskonałe lub bardzo dobre od dwóch sędziów na co najmniej trzech wystawach (dwie wystawy o randze krajowej i jedna o randze klubowej lub międzynarodowej). Oceny te musi uzyskać w najstarszych klasach zaczynając od klasy młodzieży, czyli od 9 m.ż.  Dopiero po dostatecznej ilości ocen i skończenia przez psa 15 m.ż.,  suczka uznawana jest za sukę hodowlaną aż do 31 grudnia roku w którym skończy 8 lat.

Sukę można pooddawać ocenie na wystawach już od pierwszych miesięcy życia. Wyznaczonych jest 6 kategorii wiekowych, zaczynających się od 4 m. ż szczeniaka aż po jego dorosłe życie (powyżej 1,5 m. ż).

Po tych wszystkich formalnościach właściciel suki hodowlanej, jeszcze nie jest hodowcą. Dopiero gdy zarejestruje tzw. przydomek hodowlany przez Zarząd Główny ZKwP. Przydomek hodowlany jest to nazwa (tak jak nazwisko), która zawsze będzie dopisywana do imienia szczeniaka pochodzącego z jednej hodowli, bez względu na rasę psa. Przydomek hodowlany jako nazwa własna jest chroniona przez Zarząd Główny, co oznacza, że jest indywidualna i żaden inny hodowca nie może posiadać takiego samego lub bardzo podobnie brzmiącego przydomka. Po zatwierdzeniu przez Związek przydomka oraz nadaniu suni statusu suki hodowlanej, stajemy się pełnoprawnymi hodowcami psów rasowych. Rejestracja przydomka wiąże się z kosztem około 120zł, ze względu na to, że jest to także rejestracja międzynarodowa (w FCI), polskie znaki nie są brane pod uwagę, czyli ż zostanie zapisane jako z itp.

Wystawy- pies

Jeżeli posiadamy rasowego samca i chcemy uzyskać dla niego status psa reproduktora, musi on uzyskać przynajmniej 3 oceny doskonałe od co najmniej dwóch sędziów, w tym jedną uzyskaną na wystawie międzynarodowej lub klubowej. Pies musi mieć ukończony 15 m. ż. Po otrzymaniu ocen hodowca musi złożyć wniosek o przyznanie psu statusu psa reproduktora. Dla reproduktora nie ma górnej granicy krycia oraz ilości kryć w roku.

Krycie

Decydując się na powiększenie hodowli, powinniśmy wykonać serię badań suki, m.in. badanie ginekologiczne, które może wykryć wady narządów płciowych uniemożliwiających prawidłowe krycie. Wybór reproduktora dla suki musi być bardzo rozważnie przemyślany – od tego zależeć będzie wygląd i charakter maluchów, a w dalszej perspektywie jakość i renoma całej hodowli. Porównujemy psie rodowody, zasięgamy języka u innych hodowców, sprawdzamy profil DNA kandydata na ojca. Możemy żądać potwierdzenia kondycji zdrowotnej psa ( np. testy na psie choroby weneryczne, zestaw badań potwierdzających brak wad genetycznych i podatności na ciężkie choroby charakterystyczne dla różnych ras itp.). Gdy zbliża się termin cieczki suki, powinniśmy ustalić z właścicielem reproduktora dokładne warunki i koszty krycia oraz sposób jego rozliczenia. Następnie powinniśmy zatroszczyć się o formalności, czyli zakup Karty Krycia (kupuje właściciel krajowego reproduktora, jeżeli planujemy krycie zagraniczne to właściciel suki musi mieć Kartę Krycia). W około 10-16 dniu cieczki powinno dojść do krycia w odstępie około 48 godzin. Właściciel psa ma obowiązek dostarczenia swojego odcinka karty do swojego macierzystego oddziału w terminie do 14 dni. Hodowca może złożyć swoją część w biurze oddziału ZKwP najpóźniej w dniu przeglądu miotu.

Szczeniaki

Po urodzeniu się szczeniąt należy poinformować o tym fakcie właściciela reproduktora, zarejestrować miot u Kierownika Sekcji oraz wykupić kartę miotu, od razu wstępnie można umówić się na przegląd miotu, który następuje po ukończeniu przez psiaki 6 tygodnia życia. Przed przeglądem stadko musi być przynajmniej dwukrotnie odrobaczone i raz zaszczepione. Znów pamiętajmy o formalnościach! Wszystkie powyższe zabiegi muszą być udokumentowane  w książeczkach zdrowia szczeniąt, przez prowadzącego miot lekarza weterynarii. Po tym czasie w domu hodowcy zjawia się Komisja Hodowlana, która ocenia nie tylko stan szczeniaków, ale także suki i warunki, w których psiaki przebywają. Od każdego hodowcy wymaga się odpowiedniej socjalizacji i wstępnego wychowania piesków.

Komisja ocenia m.in. m.in. budowę, kondycję, zgodność ze wzorcem, stan mlecznego uzębienia, obecność jąder w mosznie u samców, posiadanie książeczek zdrowia ze stosownymi wpisami: odrobaczeniem i szczepieniem. Szczeniaki muszą  takżew tym dniu być już trwale oznakowane tatuażami lub chipami (w zależności od woli hodowcy).

Wszystkie szczeniaki z miotu nazywane są na tę samą pierwszą literę. Wszystkie dane (imiona, nr oznakowania itp.) zostaną wpisane do karty miotu, a Komisja wystawi protokół z przeglądu miotu. Finalnie powinniśmy ubiegać się o wydanie metryk szczeniakom, do których podstawy stanowi: karta krycia, karta miotu, protokół przeglądu oraz potwierdzenie wykonania oznakowania szczenięcia oraz wniosek. Po spełnieniu wszystkich formalności i otrzymaniu metryk możemy przejść do sprzedaży szczeniąt.

Podatek od hodowli psów rasowych

Zgodnie z Ustawą z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, hodowcy psów rasowych zobowiązani są do oprowadzania podatku dochodowego. Rozpoczynający przygodę z hodowlą powinni zgłosić ten fakt do Urzędu Skarbowego, rejestrując swoją działalność hodowlaną. Hodowcy mają dwie możliwości rejestracji hodowli, jako działalność gospodarcza (właściciele psów muszą prowadzić księgę przychodów i rozchodów a bilans wyznacza poziom podatku do odprowadzenia) oraz bardziej korzystną: działalność hodowlana jako dział specjalny produkcji rolnej (odprowadza się podatek jedynie od ilości posiadanych zwierząt hodowlanych, czyli suk hodowlanych i reproduktorów). Zakładając hodowlę musimy w ciągu 7 dni złożyć deklarację PIT-6 w Urzędzie Skarbowym. Nabycie suki rozpłodowej lub reproduktora automatycznie odbierane jest przez Państwo jako dochód, bez względu na to, czy suka urodziła tego roku szczenięta czy nie oraz czy będzie ona przeznaczona do celów hodowlanych czy nie. Z podatku zwalnia dopiero wykreślenie suki z rejestru hodowlanego, co odbywa się po trwałym pozbawieniu jej możliwości rozrodu (np. poprzez sterylizację czy na skutek chorób lub wypadków).

Droga od decyzji o założeniu hodowli do wyprowadzenia pierwszego miotu z domu jest niezwykle pracochłonna i dosyć długa. Oprócz powyższych formalności, które musi spełnić każdy hodowca dochodzą także wizyty kontrolne i odpowiednie badania zwierząt. Na sam początek należy wybrać strategię hodowlaną i postępować dokładnie z powiziętym planem. Nie nastawiajmy się na szczególne zyski ze sprzedaży szczeniąt, hodowla psów rasowych to przede wszystkim hobby i pasja, która powinna być oparta na miłości do zwierząt i dążeniem do zapewnienia wybranej rasie psów, zdrowego i silnego młodego pokolenia.